ปราบกบฎเวียงจันทร์

เนื้อหาอย่างย่อ

คุณหญิงพุ่มอมเรนทรมนตรีพร้อมช่วยบุตรธิดามีความปรารถนาจะได้หนังสือแจกในงานพระราชทานเพลิงศพพระยาอมเรนทรมนตรี(เจิมบุรานนท์) สักเรื่องหนึ่งและไข้จะได้เรื่องอันเกี่ยวเนื่องในมณฑลภาคอีสาณด้วยพระยาพิเรนทร์คณะมนตรีเคยรับราชการในภาคนั้นเป็นเวลานานได้พอใจเลือกเอาเรื่องจดหมายเหตุปรายกบฏเวียงจันท์ที่เป็นหนังสือแจกกรมศิลปากรยินดีอนุญาตให้ตามปรารถนาเรื่องจดหมายเหตุปรายกบฏเวียงจันทน์นี้สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมพระยาดำรงราชานุภาพได้เคยส่งเรียบเรียงคำอธิบายไว้ว่าไม่หล่อหนังสือเก่าขึ้นหอพระสมุดสำหรับพระนครได้มาในพ.ศ๒๔๖๘นี้มีหนังสือแปลกอยู่เรื่องหนึ่งเป็นใบบอกเรื่องกองทัพไทยขึ้นไปปราบเมืองเวียงจันท์เมื่อเป็นกบฏในรัชกาลที่๓ เมื่อยี้กุนพ.ศ. ๒๓๗๐มีรายการเรื่องรบพุ่งคราวนั้นพิสดาร ยังไม่เคยพบในหนังสืออื่นที่มีเหมือนมาแต่ก่อนจึงเห็นว่าควรจะพิมพ์ให้อ่านเป็นเครื่องประดับสติปัญญาแลเป็นความรู้ได้เสียดายอยู่ที่หนังสือบางฉะบับในเรื่องนี้ลบเลือนไปบ้าง แต่ก็ไม่ถึงที่จะทำให้เรื่องเสียจึงพิมพ์ไว้ด้วยและได้เอาเรื่องเหตุการณ์ซึ่งเกิดกบฏเวียงจันท์อันได้รวบรวมเรื่องขึ้นไว้ในหอสมุดฯ แต่ก่อนพิมพ์ไว้ข้างต้นใบบอกที่ได้มาใหม่ เพื่อให้ผู้อ่านซึ่งยังไม่ได้ทราบมูลเหตุแห่งการศึกครั้งนั้นทราบเรื่องให้ตลอดด้วยว่าฉะเพาะความในใบบอกที่ได้มาใหม่เห็นเป็นประโยชน์จะให้ความรู้ รายการและวิธีลบพุงของไทยในสมัยนั้นอย่างหนึ่งจะได้ความรู้รายการอันมิได้ปรากฏในหนังสืออื่นว่าการเมืองเวียงจันทน์เป็นกบฏครั้งนั้นพวกเวียงจันทน์พยายามทำการใหญ่โตเพียงใดหวังใจว่าผู้อ่านจะได้ประโยชน์ในทางความรู้โบราณคดีไม่เสียเวลาที่อ่านเปล่าขออนุโมทนาในกุศลบุญราศีทักษิณานุปทานซึ่งคุณหญิงหุ้มพร้อมด้วยบุตรและธิดาได้บำเพ็ญเป็นปัจโจปการกิจ อุทิศสนองคุณพระยาอมเรนทรมนตรี ขอกุศลนี้จงอำนวยสุขสมบัติวัฒนผลแด่ท่านผู้วายชนม์ไปยังสัมปรายภพแล้วนั้นสมดังมโนปณิธานทุกประการเทอญ.


หมวด: หนังสือหายาก
หมวดรอง: -
วันที่รับเข้า: 29/03/2018