ด้วยข้าพเจ้าได้รับสัญญากรรมสัมปาทิก ว่าจะหาเรื่องมาลงพิมพ์ ข้าพเจ้านึกจะแต่งเรื่องอะไรก็ไม่เหมาะใจ ครั้นได้พบหนังสือเก่าเรื่องหนึ่ง ก็เห็นเป็นที่ชอบใจนัก จึงได้แปลเรื่องนั้นมาลงแทน หนังสือเรื่องที่มีต่อไปนี้ เป็นส่วนหนึ่งของคำสนทนา แลสั่งสอนด้วยธรรมแลวิทยา ซึ่งนักปราชญ์แต่โบราณชื่อสอคราตีส (Socrates) ได้เป็นผู้แสดงความ แลนักปราชญ์ที่เป็นสานุศิษย์สืบมา ผู้ชื่อว่าปเลโต Plato เป็นผู้เรียบเรียงแต่งขึ้นไว้หลายเล่มสมุด

                นักปราชญ์เหล่านี้เป็นชาวเมืองครีก สอคราตีสนั้นว่าเกิดก่อนคฤสตศักราช ๔๗๐ ปีหรือเมื่อพระพุทธศักราชได้ ๗๓ ปี มีอายุอยู่ ๗๑ ปี ตายก่อนคฤสตศักราช ๓๙๙ ปีหรือพระพุทธศักราชได้ ๑๔๔ ปี ปเลโตนั้นเกิดก่อนคฤสตศักราช ๔๒๙ ปี หรือพระพุทธศักราชได้ ๑๑๔ ปีมีอายุอยู่ ๗๑ ปี ตายก่อนคฤสตศักราช ๓๔๘ ปี หรือพระพุทธศักราชได้ ๑๙๕ ปี เป็นการล่วงมาถึงสองพันปีกว่าแล้ว

                ข้าพเจ้าเห็นว่าถ้อยคำสำนวนในหนังสือนี้ดีวิเศษนักเป็นการแสดงให้เห็นความคิด ของท่านนักปราชญ์นั้นคิดได้ฦกซึ่งหลายชั้น แลกลับกลอกย้อนออกได้หลายทาง เป็นวิธีทางควรที่จะตริตรองต่อไป ด้วยเป็นความจำนงหมายแต่ความดีเป็นประมาณ ดูคล้ายกับธรรมเทศนาของพระพุทธเจ้าในพระสูตรบางเรื่อง ผู้อ่านผู้ฟังได้ทั้งวิชาแลความสนุกสบายใจไม่มีที่เสียอย่างใดได้ จะพรรณนาคุณไปได้มากกว่าที่จะต้องกล่าวในที่นี้

                ข้าพเจ้าวิตกแต่จะแปลไม่ได้ดีเหมือนหนังสือเดิมจึงขอบอกฉบับอังกฤษที่ข้าพเจ้าแปลนั้น ไว้สำหรับท่านผู้รู้ช่วยแก้ไขต่อไปภายหน้า ฉบับภาษาอังกฤษที่แปลนี้เป็นของ บี.โชเวตต์ (B.jowett) บาเรียนเอก เมืองอังกฤษผู้เป็นอาจารย์ของพระองค์เจ้าสวัสดิโสภณ ที่โรงเรียนใหญ่ในออกสเพิด หนังสือนี้ ข้าพเจ้าก็ได้มาแต่น้องข้าพเจ้าด้วยเหมือนกัน

                ในท้องเรื่องนั้น เป็นคำพูดจาโต้ตอบกันหลายคนคล้ายกับคำถามคำตอบ ถ้าขึ้นวรรคหรือบรรทัดใหม่เมื่อใด ควรเข้าใจว่าเปลี่ยนตัวผู้กล่าวเมื่อนั้น แลคำที่อยู่ในวงเล็บนั้น เป็นคำอธิบายขิงข้าพเจ้าเองหรือเป็นตัวชื่อตามอักษรอังกฤษ มีเรื่องราวพิสดารยาวอยู่สักหน่อย ต้องตัดเป็นท่อนๆมาลงดังต่อไปนี้

                ไลสิส (Lysis) หรือว่าด้วยมิตรหรือเพื่อน

                                ชื่อผู้ที่ได้กล่าวสนทนา

                สอคราตีส (Socrates) ผู้เล่าเรื่อง เมเนกเซนัส

 (Menexanus) หิปปอตถะลีส (Hippothales)

                ไลสิส (Lysis) เตสิปปัส (Gtesippus)

ที่ซึ่งสนทนากันั้นเป็น ปาลิสตรา (โรงเรียน) สร้างใหม่นอกกำแพงเมือง แอตเถนส์

๖๔ หน้า

เลขหมู่หนังสือ: ๑๘๔ ป ๗๔๓ จบ