สุภาษิตสอนคำกลอน

เนื้อหาอย่างย่อ

หนังสือสุภาษิตสอนศิษย์นี้ในต้นฉบับของหอสมุดแห่งชาติบอกไว้ว่าเป็นนิพนธ์ของสมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต) วัดระฆังโฆสิตารามซึ่งเป็นสมเด็จพระราชาคณะทรงเกียรติคุณแพร่หลายในหมู่ประชาชนทั่วไปท่านได้ถึงมรณภาพเสียในต้นรัชกาลที่ 5 นี้เองหนังสือนี้แต่งเป็นกลอนสุภาพสอนไม่ให้คบคนพาลและยกตัวอย่างคัดวิธีคดโกงของคนพาลเกเรต่างๆนานาตามที่ปรากฏในยุคนั้นแต่ถ้อยคำสำนวนนั้นสังเกตว่าใช้ถ้อยคำสามัญอย่างที่พูดจากกันทั่วไปแต่ในทางข้อบังคับบทกลอนนั้นดูเหมือนจะไม่เอาใจใส่เท่าใดนักบางแห่งก็ขาดคำบางแห่งก็ขาดสัมผัสเป็นดังนี้ตลอดเล่มจนทำให้เจ้าหน้าที่บางท่านสงสัยว่าจะไม่ใช้สำนวนโวหารของท่านดังนั้นจึงควรชี้แจงความมุ่งหมายในการพิมพ์ หนังสือนี้ไว้ด้วยดังนี้สมเด็จพุฒาจาร(โต)  วัดระฆังนี้ท่านมีเกียรติคุณปรากฏแก่ประชาชนมากมายแม้พระพิมพ์ที่ท่านสร้างไว้ซึ่งเรียกกันว่าสมเด็จพุฒาจารย์ราษฎรอย่างเอามานับถือเป็นเครื่องรางกันโรคภัยไข้เจ็บต่างๆได้อยู่จนทุกวันนี้และปรากฏว่าท่านไม่ได้สั่งสมสมบัติเลยแม้แต่น้อยแต่มีปูชนียวัตถุที่ท่านได้สร้างไว้เป็นอนุสาวรีย์ของท่านที่ยังปรากฏอยู่แบบนี้ก็หลายแห่งเช่นตัวอย่างพระพุทธรูปใหญ่ที่วัดไชโยเมืองอ่างทองและพระยืนที่วัดบางขุนพรหมอินทรวิหารที่สร้างค่ะ ไว้เป็นต้นส่วนเกียรติคุณของท่านนั้นราษฎรเหล้าหรือกันต่างๆนานาว่าผู้อ่านหวังว่าผู้อ่านคงจะทราบอยู่บ้างแล้วซึ่งถ้าจะรวมกล่าวย่อๆก็คือท่านไม่เอาใจใส่ในโลกธรรม  เลยข้อที่เกี่ยวกับหนังสือนี้ก็ดูเข้ากันดีคือท่านไม่เอาใจใส่ในการติชมของใครๆ  เลยดังตัวอย่างที่เล่าลือกันว่าท่านไปเทศน์ที่บ้านท่านผู้มีบรรดาศักดิ์ผู้หนึ่งเมื่อขึ้นธรรมาสน์ให้ศีลแล้วก็ว่านะโม 3 หนและเทศว่าพายเถิดนาพ่อพรายแม่พายตลาดจะวายสายบัวจะเน่าแล้วท่านก็บอกจบ  เล่ากัน ว่ามีผู้ต่อว่าท่านว่าทำไมเทศน์สั้นๆเช่นนี้ท่านตอบว่าเท่านี้ก็พอแล้วขอให้ประพฤติให้ได้ครบบริบูรณ์เปิดเผยเพราะฉะนั้นหนังสือนี้อาจจะเป็นจดหมายถึงที่ท่านบันทึกไว้เพื่อสั่งสอนศิษย์ของท่านก็ได้เต่าคืนนึกอะไรได้ก็เขียนลงไปจะให้สัมผัสกันบ้างไม่ได้บ้างแล้วแต่สะดวกของท่านมุ่งแต่จะ เท่านั้นไม่ได้ต้องการที่จะได้รับชมทางกวีเลยการพิมพ์หนังสือแจกเป็นที่ระลึกแก่ท่านทั้งหลายในการกุศลทอดกฐินพระราชทานนี้มีความมุ่งหมายเพื่อส่งเสริมเกียรติคุณของท่านเจ้าของหนังสือนี้เป็นข้อใหญ่แต่หากเองได้ว่าเมื่อท่านเอาไปอ่าน เห็นข้อบังคับบทกลอนคาดเคลื่อนมากมายเช่นนี้อาจจะทำให้เข้าใจไปทางประจานลบล้างเกียรติคุณของท่านก็ได้จึงจำเป็นต้องอธิบายไว้ยืดยาวในที่นี้และคำอธิษฐานนี้ก็จะ ต้องการเพียงชี้แจงความมุ่งหมายในการพิมพ์หนังสือนี้เท่านั้นส่วนข้อเท็จจริงว่าหนังสือนี้สมเด็จพุฒาจารย์(โต)  ท่านแต่งจริงตามที่เขาบอกไว้หรือไม่นั้นต้องแล้วแต่ท่านผู้อ่านจะวิจารณ์เอาเองอีกชั้นหนึ่งและหวังว่าหนังสือนี้จะส่งเสริมความรู้ ความทรงเสริมความรู้ความพอใจแก่ผู้อ่านบ้างตามควร


หมวด: หนังสือหายาก
หมวดรอง: -
วันที่รับเข้า: 29/03/2018