ตำนานพระแก้วมรกต

พระบรมราชาธิบายและคาถาตำนานพระแก้วมรกต

พระราชนิพนธ์รัชกาลที่ ๔

คำแปลตำนสนพระแก้วมรกต ของ พันพุฒอนุราช (สิน)

ตำนานพระแก้วมรกตสำหรับอาลักษณ์อ่าน

ในพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม

เนื่องในพระราชพิธีศรีสัจจปานกาล พระราชนิพนธ์รัชกาลที่ ๔

พิมพ์เป็นอนุสรณ์ในงานไหว้ครูประจำปี

ณ วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม วันที่ ๖ สิงหาคม พุทธศักราช ๒๕๑๒

พิมพ์ครั้งแรก   ในงานฌาปนกิจศพ เจ้าจอมมารดาเที่ยง พ.ศ. ๒๔๕๗

พิมพ์ครั้งที่หก (๑๐๐๐ เล่ม) ในงานไหว้ครูประจำปี ณ วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม พ.ศ. ๒๕๑๒

หนังสือตำนานพระแก้วมรกตเล่มนี้ ล้วนให้ความรู้ทางด้านตำนานความเชื่อถือ และประวัติการสร้างพระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากร ซึ่งพบเห็นครั้งแรกที่เมืองเชียงราย ต่อมามีการเชิญให้ไปประดิษฐาน ณ เมืองต่างๆ คือ เมืองนครลำปาง, เมืองเชียงใหม่, เมืองเวียงจันทน์, เมืองธนบุรี, และในปัจจุบันพระแก้วมรกตประดิษฐานอยู่ ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ในพระบรมราชวัง