วัดเขมาภิรตารามเป็นวัดสำคัญ ในการกฐินวัดหนึ่งซึ่งพระมหากษัตริย์ในกาลก่อนได้เคยเสด็จทอดเป็นกฐินต้น  หรือถ้าเป็นกฐินพระราชทานก็เคยเป็นงานใหญ่เพราะผู้ที่ได้รับพระราชทานมักเป็นผู้มีบุญวาสนาดังจะเห็นได้ในบัญชีรายนามผู้ที่ได้รับพระราชทานกฐินวัดเขมาภิรตารามที่รวบรวมไว้ในหนังสือเล่มนี้   ครั้นกรมศิลปากรได้รับพระราชทานในปีนี้ข้าราชการทั้งหลายของกรมศิลปากรคิดเห็นกันว่าควรทำให้เป็นงานใหญ่อย่างที่เป็นมาแล้วในครั้งก่อนๆ   ถ้าถึงแม้ว่าตัวข้าพเจ้าจะมิใช่บุญจะมิใช่ผู้มีบุญวาสนาเหมือนดั่งท่านที่ได้คือรับพระราชทานมาแล้วแต่ก่อน   ในปีนี้ไม่ใช่พระราชทานแก่บุคคล เป็นการพระราชทานแก่กรมท่า   และข้าราชการทุกคนจึงปรารถนาจะได้ร่วมมือ เข้ามีส่วนผสมในกุศลบุญราศี  เนื่องจากความคิดอันนี้ข้าราชการกรมศิลปากร   และโรงเรียนดุริยางค์ศาสตร์  จึงทำการทอดกฐินให้เป็นงานใหญ่ครั้งหนึ่ง   ซึ่งข้าพเจ้าได้ตั้งกรรมการเครื่องจัดการกรรมการที่ได้ตั้งขึ้นนั้นประกอบด้วยหัวหน้ากองต่างๆ    ของกรมนี้และได้แบ่งหน้าที่ตั้งอนุกรรมการดำเนินงานเป็นอย่างๆ  ไปงานกฐินครั้งนี้สำเร็จไปได้ด้วยความพร้อมเพรียงของข้าราชการครูอาจารย์นักเรียนและเจ้าหน้าที่ตลอดจนถึงคนยามที่ต่างชาติต่างศาสนาได้อุทิศกำลังกายกำลังทรัพย์ด้วยสมานฉันท์และสามัคคีลดอันล้ำเลิศ

สมควรจะจดบันทึกลงเป็นประวัติการณ์ชิ้นแรกของกรมศิลปากร    นอกจากนี้ข้าพเจ้าต้องขอกล่าวไว้ด้วยว่าในการทอดกฐินครั้งนี้ข้าพเจ้าได้รับความช่วยเหลือของข้าหลวงประจำจังหวัดนนทบุรี  ผู้แทนราษฎรประจำจังหวัดนนทบุรี   และข้าราชการในจังหวัดนั้นเข้ามาร่วมมือและทำกิจกรรมครั้งนี้   ซึ่งควรอนุโมทนายิ่งอย่างยิ่ง   ส่วนตัวข้าพเจ้าเองเมื่อได้มีผู้เอื้อเฟื้อช่วยเหลือแบ่งเบากำลังแรงแล้ว   ข้าพเจ้าก็พยายามทำตนให้เป็นประโยชน์แก่การทอดกฐินครั้งนี้ด้วย  กำลังความคิด  ประกอบกับความตั้งใจของข้าพเจ้าว่า    ถ้ายังมีชีวิตอยู่ในกรมศิลปากร   ตราบใด   กรมนี้ได้รับพระราชทานทอดกฐินในวัดใด   ข้าพเจ้าจะเรียบเรียงประวัติของวัดนั้นไว้ตามหลักฐานที่จะค้นหาได้    ฉะนั้นข้าพเจ้าจะเรียบเรียงประวัติของ  วัดเขมาภิตารามพิมพ์แจกในเพลานี้ซึ่งข้าพเจ้าเข้าใจว่าจะเป็นประโยชน์   เพราะประวัติละเอียดของวัดเขมาภิตารามนั้น  ยังไม่มีผู้ใดเรียบเรียงไว้เลย   โดยเหตุที่วัดเขมาภิตารามเป็นวัดสำคัญมากวัดหนึ่ง   จึงมีเรื่องราวที่พอจะค้นคว้าได้หลายแห่ง    แต่ต้องค้นคว้าจริงๆเพราะข้อความกระจัดกระจายมาก   เช่น   พระราชนิพนธ์รัชกาลที่ 5 เกี่ยวกับเรื่องชื่อวัดเขมาไม่ได้อยู่ใน เรื่องวัดเขมาภิตาราม   ไปอยู่ในประวัติวัดสมอราย   พระราชปรารภของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 4   เรื่องซ่อมปฏิสังขรณ์วัดเขมาฯ    ก็ไม่ได้อยู่ในเรื่องวัดนี้  ไปอยู่เนื้อเรื่องวัดหงษ์   รายการบางเรื่องไปกระจัดกระจายอยู่   ตามหมายรับสั่ง   ซึ่งต้องค้นการค้นหาการเหมือนงมเข็มในท้องทะเลต้องเป็นผู้ที่ได้หนังสือทั่วถึง   จึงทราบว่ามีอยู่ที่ไหนบ้างข้าพเจ้าได้อาศัยความช่วยเหลือของข้าราชการหลายคนในกรมศิลปากรช่วยค้นคว้าเอกสารเก่าๆ    จากสมุดเก่าที่ยังไม่ได้พิมพ์การค้นคว้าเช่นนี้ก็เป็นการหนักแรงเพราะต้องอ่านสมุดดำเล่มโตๆ  หลายๆ   เล่ม   จึงจะได้พบข้อความเกี่ยวแก่วัดนี้สัก 2- 3 บรรทัด   ยิ่งประวัติของเจ้าอาวาสก็ยิ่งลำบากนัก เพราะต้องค้นในราชกิจจาแถลงการณ์คณะสงฆ์   และประวัติวัดอื่นๆ   เช่นวัดบวรนิเวศเป็นต้นและถึงกระนั้นก็ยังไม่ได้ผลเป็นที่พอใจข้าพเจ้าได้อาศัยความช่วยเหลือของเจ้าอาวาสวัดเขมาภิตารามในปัจจุบันนี้และพระภิกษุบางรูปในวัดเขมาภิตาราม ซึ่งข้าพเจ้าไปขอหารือได้ความรู้เพิ่มเติมมาหลายประการทั้งในเรื่องประวัติเจ้าอาวาสและในเรื่องอื่นๆข้าพเจ้ามีความยินดีที่ได้เขียนประวัติวัดเขมาภิตาราม   สำเร็จลงและหวังใจว่าหนังสือเล่มนี้จะยังประโยชน์ให้เกิดแก่ผู้อื่นบ้าง

ขอกุศลบุญราศีอันนี้ อันเกิดจากการทำบุญครั้งนี้จงบรรลุเป็นผล   เพื่อความสุขความเจริญของประชาชนทั่วไปข้าพเจ้าขอแจ้งแก่ผู้อ่านไว้ในที่สุดแห่งคำนำนี้ว่า    บรรดาต้นฉบับเอกสารต่างๆ  ที่ข้าพเจ้าใช้เป็นเครื่องมือในการเรียบเรียงประวัติ  วัดเขมาภิตาราม  เป็นต้นว่า   บทพระราชนิพนธ์  พระราชวิจารณ์ประกาศหมายรับสั่ง เหล่านี้  ข้าพเจ้ารวบรวมไว้เรียบร้อย  ควรจะได้พิมพ์เป็นฉบับเอกสาร( Document ) ในชั้นแรกข้าพเจ้าคิดจะพิมพ์ลงในเล่มนี้     แต่เกรงจะไม่มีเวลาพอท่านผู้ใดเอาใจใส่ในวัดเขมาภิตาราม    และเลื่อมใสศรัทธา  ใคร่พิมพ์เอกสารเหล่านี้ไว้สำหรับประกอบการศึกษาเรื่องของวัดนี้ให้    และทราบละเอียดยิ่งขึ้นอีกขอโปรดแจ้งให้ข้าพเจ้าทราบ    ข้าพเจ้าจะส่งต้นฉบับให้พิมพ์ตามปรารถนา